Noord/Zuidlijn
Planning en begroting
Na jaren van uitstel, komt het rijden van de Noord/Zuidlijn nu toch echt dichterbij. Op 22 juli 2018 kunt u voor het eerst – na 15 jaar bouwen – in de metro van Noord naar Zuid of andersom stappen. Waarom de planning steeds werd aangepast en hoeveel de Noord/Zuidlijn uiteindelijk gekost heeft, leest en ziet u hieronder.
Planning
Hierboven ziet u de planning van de Noord/Zuidlijn. Aanvankelijk werd sinds 2009, na de verzakkingen bij de Vijjelgracht, oktober 2017 als startdatum aangehouden. Dit bleek niet realistisch en op 8 juli 2016 is de datum van de opening gewijzigd in 22 juli 2018. Dit waren de belangrijkste oorzaken van het opnieuw uitstellen van de exploitatie:
1. Faillissementen opdrachtnemers: Doordat diverse (onder)aannemers failliet gingen kon de afbouw niet meer binnen de planning gerealiseerd worden. Om deze reden werd een deel van de afbouw van de stations ingepast in de testfase.
2. Noodzakelijke aanpassingen aan het ontwerp om van de deelsystemen één werkend geheel te maken: De Noord/Zuidlijn is niet vanuit een integraal concept ontworpen. Dit houdt in dat we niet alles hebben belegd bij één aannemer, maar juist bij verschillende specialistische partijen. Doordat de uitvoering van deze overeenkomsten niet synchroon verliep, konden wijzigingen niet gelijktijdig doorgevoerd worden en ontstond er vertraging.
3. Uitbreiden testen: Vanwege de complexiteit van de nieuwe systemen hebben we besloten om meer tijd in te ruimen voor de testfase van de Noord/Zuidlijn.
4. Uitbreiden proefbedrijven: Op basis van de ervaringen binnen andere spoorprojecten, is ook voor de proefbedrijven meer tijd ingeruimd. Onder Proefbedrijf 1, dat 8 weken duurt, verstaan we de periode waarin de afdeling Eigendom & Beheer van de gemeente aan zet is en onder proefbedrijf 2 valt de periode van zes weken waarin GVB zich de systemen eigen maakt.
5. Een beter beeld van de procedures richting start exploitatie: Na de proefbedrijven is er nog extra tijd ingepland voor het verkrijgen van goedkeuring door de ISA, het toetsen van alle openstaande issues door Eigendom & Beheer en het definitieve besluit van het Dagelijks bestuur van de Vervoerregio. Pas als deze fase is afgerond, kunnen we gaan rijden.
Budget
Begroting
De grafieken hierboven geven drie financiële inzichten: (1) de uitgaven en prognose van de totale kosten en risico’s, (2) de bijdragen van gemeenten, Rijk en stadsregio en (3) de uitgaven van de contracten tot en met het vierde kwartaal 2014. Door de aanpassing van de planning verandert het totale projectbudget van 3,1 miljard euro niet. Extra kosten die voortvloeien uit de verschuiving kunnen binnen het bestaande projectbudget worden opgevangen.
Kosten en risicoreserveringen
In de eerste staafdiagram “Uitgaven en prognose van totale kosten en risico’s” ziet u het totale budget van de Noord/Zuidlijn sinds 2005. De lijn die door het staafdiagram loopt zijn de uitgaven tot nu toe. Deze zijn in de laatste tabel ook nog uitgesplitst in de verschillende contracten.
In 2009 en 2010 is een forse stijging te zien. In juni en september 2008 verzakte een aantal panden bij station Vijzelgracht. De kosten die dit met zich meebracht zijn in 2009 in het budget opgenomen, vandaar de eerste stijging. Na de verzakkingen is de Commissie Veerman in het leven geroepen om de bouw van de Noord/Zuidlijn nog eens goed tegen het licht te houden. Ondanks de problemen en kostenoverschrijdingen adviseerde de commissie het project af te bouwen en ook extra budget voor risico’s te reserveren. Dit laatste verklaart de tweede stijging in 2010. In 2013 ziet u een daling in het budget voor de risico’s. Omdat het tunnelboren goed verliep, hoefde er geen aanspraak gemaakt te worden op het risicobedrag dat hiervoor opzij was gezet. Dit budget ter waarde van circa € 40 miljoen kon daarom worden ‘teruggegeven’ aan de stad.
Wie betaalt?
Wie het project betaalt, is op te maken uit de grafiek “Bijdragen gemeenten, Rijk en vervoerregio”. Zoals u kunt zien draagt de gemeente Amsterdam het grootste gedeelte van de kosten van de Noord/Zuidlijn. Daarnaast betalen het Rijk en de vervoerregio een aandeel.
Uitgaven tot nu toe
Wat wij tot nu toe hebben uitgegeven aan het bouwen van de stations, het tunnelboren en de afbouwwerkzaamheden is te zien in de grafiek ‘Uitgaven tot en met het vierde kwartaal 2014’. Hoewel het einde van het project in zicht is, blijft het opleveren van de Noord/Zuidlijn een ingewikkelde klus. Misschien is het gereserveerde risicobudget niet nodig, maar totdat de Noord/Zuidlijn rijdt is het belangrijk dat dit budget beschikbaar blijft. Er kunnen zich nog altijd risico’s voordoen.