Aan de hand van een maquette van het kunstwerk dat als centerpiece op tafel staat vertelt de kunstenaar over het creatieve proces dat heeft geleid tot het immense werk. Want dat het zo immens is, realiseer ik me nu pas: het werk beslaat niet een, maar twee volledige wanden langs de perrons. De reiziger die komt aanrijden rijdt als het ware een verhaal in. Afhankelijk van de plek waar je in of uitstapt, krijg je andere beelden mee, en wellicht een ander verhaal. Iedereen kan of mag daar zijn eigen verhaal van maken. “Of helemaal niet, dan kan ook natuurlijk.”

Gelaagd werk

Dat klinkt natuurlijk heerlijk vrijblijvend, zo’n verhaal dat iedereen naar believen zelf kan samenstellen of wegdromen, maar dat wil niet zeggen dat er geen intenties aan ten grondslag liggen. Al luisterend besef ik dat het werk uit vele lagen bestaat, elkaar deels overlappend en tegensprekend en even grillig als de tijd. Om alle lagen, als die al exact van elkaar te onderscheiden zouden in, bloot te leggen en te duiden, zou misschien een deel van de magie van het werk wegnemen. Maar het is wel interessant om een paar lagen bij een hoekje op te tillen en even te kijken wat eronder zit.

Europa

Zo vertelt Gerald over zijn vroegste inspiratie, toen hij net begon na te denken over het werk voor station Europaplein. “Toen ik de opdracht kreeg was Europa in crisis. Vooral Griekenland had het zwaar te verduren en dreigde zelfs buiten de boot te vallen. Voor mijn gevoel principieel ondenkbaar: Griekenland staat aan de oorsprong van Europa en zelfs de naam is van Griekse origine. Zonder Griekenland geen Europa.”

Ontmoeting

Gerald vertelt dat Europa in de Griekse mythologie een Phoenicische prinses was die door oppergod Zeus werd meegetroond naar Kreta en verleid. “De twee personages in mijn werk vinden hun oorsprong in deze merkwaardige ontmoeting.” Maar of ze het zelf zijn of twee heel andere personages wiens ontmoeting tot eenzelfde noodlottige ontknoping zal leiden, of dat de mythe onderwerp van gesprek is tijdens een vluchtige ontmoeting tussen vreemden, zoals de tekst  in een van de stills in het werk ons doet geloven, laat Gerald in het midden.

Film noir

Op het oog vind je van het oude, mythologische verhaal niet direct iets terug in het kunstwerk. De zwart/wit afbeeldingen die in het werk zijn verwerkt tonen eerder als beelden uit een film noir, een andere inspiratiebron van Gerald van der Kaap. “In oude films vinden vaker ontmoetingen plaats in stations.  Mijn werk toont een dergelijke ‘brief encounter’, ofwel een korte ontmoeting.. een eerste kennismaking of een afscheid, wie zal het zeggen? Zij: een vrouw van de wereld, hij: gesoigneerd en in het bezit van een reiskoffer. De foto’s in het kunstwerk vertonen flarden van deze ontmoeting maar laten even veel te raden over als ze prijsgeven. Wie zijn deze mensen? Waar gaan ze naartoe en hoe goed kennen ze elkaar eigenlijk? Wat is hun verhaal?

Gestolde beweging

Naast de zwart/wit foto’s en stills is er veel plaats voor kleur in het werk. Over de gehele lengte van beide wanden vormen letters de zin ‘I want a permanent wave’, een multi-interpretabele zin die Gerald jaren geleden opdook in een boekje ‘Wat moet ik zeggen en hoe zeg ik het in het Engels’ uit de dertiger jaren. Hij gebruikte de zin eerder als leitmotiv in zijn live video performances als VJ. “Ik wilde die beweging uit mijn livewerk in dit werk brengen. Dat heb ik gedaan door bijvoorbeeld gebruik te maken van de spiegelcoating aan de achterzijde van de glaspanelen en het gefigureerde, geribbelde glas. Dat genereert een soort zilvereffect. Een gestolde beweging, zo moest het voelen. Of dat gelukt is? Haha, toen ik de eerste panelen in het station zag hangen dacht ik: ‘Yes!’ Mag ik het daarbij laten?”

Details

Een mythe over Europa, flarden van een film noir, een raadselachtige tekst uit een oud boekje, zo maar drie ingrediënten uit het werk van Gerald van der Kaap. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de Griekse 2-euromunt die uit het werk gevallen lijkt te zijn, om permanent onderdeel van de vloer te worden, en de vele, vele, andere ingrediënten, details en twists die klaarstaan om ontdekt te worden. Meer vertellen zou de mythe wellicht ontkrachten. We kijken uit naar de onthulling en de eerste rit door het station, om zelf te ervaren welk verhaal zich dan aan ons openbaart.