Het metrogevoel van Sint-Petersburg
Duco Vaillant : Metro en Tram 30 juni 2016Dat de interesse van veel volgers zich niet alleen beperkt tot de Nederlandse metro, blijkt uit het aantal reacties op onze Metro’s over de wereld. Daarom besteden we in de rubriek ‘Het metrogevoel van’ aandacht aan de metro in buitenlandse metropolen. Deze keer staat de metro van Sint-Petersburg centraal, een van de diepste ondergrondse metronetwerken ter wereld.
Sint-Petersburg is na Moskou de belangrijkste stad van Rusland en telt tegenwoordig zo’n 5 miljoen inwoners. In de Sovjettijd, maar ook daarna is het metronetwerk gestaag uitgebreid tot 117 kilometer met 5 lijnen en 67 stations waarvan 60 diep gelegen. Met meer dan 2 miljoen reizigers staat Sint-Petersburg in de top 20 van metrosteden op aarde.
Metrokaart Sint-Petersburg met de uitbreidingen in uitvoering. Bron: metro.spb.ru 
Een van vele oude plannen voor de bouw van een metro in Sint-Petersburg. Afbeelding volgens het plan van Balinski (1898) 
Avtovo station. Het marmer op de kolommen te zien op de voorgrond was tijdelijk, zodat het station kon worden geopend. Ze zouden eigenlijk allemaal met bijzondere glasornamenten worden versierd zoals op de kolommen erachter. Foto: ©Alex Florstein Fedorov Grote impact Tweede Wereldoorlog
Het startsein voor de bouw van de eerste metrolijn werd in 1941 gegeven. Maar verder dan de voltooiing van 34 diepe schachten kwam het toen niet. De Tweede Wereldoorlog gooide namelijk roet in het eten. De werkzaamheden werden stopgezet om zoveel mogelijk mensen en middelen vrij te maken voor succesvolle verdediging van de stad. Zo werden de metrobouwers in en rondom de stad ingezet om zoveel mogelijk spoor en andere infrastructuur te bouwen en te repareren. Tegen het einde van de oorlog werden veel ingenieurs en metrobouwers teruggehaald van het front en konden de werkzaamheden worden hervat.
Diepe stations
Net als Amsterdam is Sint-Petersburg gebouwd op lastige slappe grond. Waar wij met de aanleg van de Noord/Zuidlijn inmiddels over de techniek beschikte om door die slappe grond heen te boren, werd in Sint-Petersburg de keuze gemaakt om onder deze slappe lagen te bouwen. Dit is de belangrijkste reden waarom de metrostations van de stad zo diep – gemiddeld 57 meter – liggen. Met de oorlog nog vers in het geheugen werden de stations destijds zo ingericht dat ze tegelijkertijd dienst konden doen als schuilkelders.
Langste roltrappen ter wereld
De eerste metrolijn werd in november 1955 geopend. Deze lijn kent met station Avtovo en Narvskaya ook de mooiste metrostations. De stations zijn als ware arbeiderspaleizen gebouwd. Om de diepte goed te kunnen overbruggen zijn overal roltrappen geïnstalleerd. Bij de eerste metrolijn werden in 1958 zelfs 138 meter lange roltrappen gemonteerd die nog steeds de langste van de wereld zijn. In 1961 werd de tweede lijn geopend. Ook deze lijn had een noviteit. Hier werden namelijk voor het eerst in de wereld perrondeuren – waarmee reizigers op het perron worden gescheiden van de sporen – gebruikt.
Lastige grond
Hoe lastig de grond in Sint-Petersburg is blijkt uit een calamiteit bij de uitbreiding van lijn 1. Toen daarvoor in 1974 een tunnel gebouwd werd overstroomde deze volledig. Hoewel deze later werd hersteld, stroomde de tunnel in 1995 opnieuw onder en moest dit tunnelgedeelte als verloren worden beschouwd. Een van de meest recente hulpmiddelen om in de lastige grond te bouwen, is de ontwikkeling van een tunnelboormachine waarmee schuin naar beneden kan worden geboord. Hiermee kunnen toegangen van stations worden gebouwd, zonder de slappe grond te hoeven bevriezen.
Toekomstplannen
En het metrobouwen in Sint Petersburg gaat nog steeds door. Er zijn zelfs plannen voor een verdubbeling van het netwerk, maar vlot gaat het niet. Maar de zesde lijn is al wel in aantocht. Het eerste gedeelte moet voor 2020 worden geopend.
Schuine schacht onder een hoek van 30 graden. Dit is dezelfde hoek als de roltrappen die hier later zijn geplaatst. Beeld: Tunnel online 
Tekening van de tunnelboormachine als deze schuin naar beneden gaat. Beeld: Tunnel online 
Station Admiralteyskaya op 86 meter diepte, daarmee is dit het diepste station ter wereld op die van Kiev (en wellicht Pyongyang) na. Foto: ©Alex Florstein Fedorov Station Obvodny Kanal Foto: Влад-812 - creative commons 
Toegangsgebouw station Narvskaya. Foto: ©Alex Florstein Fedorov Heeft u vragen? U kunt ze hieronder stellen.
Duco Vaillant, Metro en Tram
@paul
Moskou is in de meeste opzichten inderdaad indrukwekkender. Inderdaad mooi dat ze een standaard tarief hebben ongeacht de afstand. Kort reizen zal je daar overigens niet zo snel. Afgezien dat je al snel zo’n 3-4 minuten moet rekenen om naar beneden te gaan per station, is de gemiddelde afstand van station tot station met ruim 1,8 km ook vrij lang. Van de top 40 drukste metronetwerken, heeft alleen Hong Kong langere halte-afstanden met ruim 2 km. Ter vergelijking in Amsterdam is dat 1,1 km (exclusief Amstelveenlijn), Rotterdam 1,3 km en Parijs 600 meter.
Duco Vaillant, Metro en Tram
@Bert van Elswijk
Inderdaad is het wel een kwestie van smaak, maar ook ik vind het mooi. 🙂
Jan.Meeuwenberg
Het is natuurlijk prachtig maar wel erg overdreven lux ( over kunst gesproken) , ik denk niet dat ze daar last hebben van het onder kalken met graffiti en last hebben van zwerfvuil, ik denk dat daar een andere mentaliteit voor nodig is om zo’n station te verdienen (in Nederland) het station Avtovo is toch net een paleis, en wat een belachelijk lange roltrap dan is de langste roltrap in Nederland bij de Vijzelgracht een dwerg.
paul
Het is een erg mooi netwerk, maar persoonlijk vond ik de metro van Moskou indrukwekkender. De paleisachtige stations die alle een geheel andere sfeer en thema hebben zijn uniek in de wereld. Daarbij komt dat er weinig vandalisme is.
Nog mooier is de prijs: 50 eurocent per rit ongeacht de afstand die je aflegt. Die afstand kan best fors zijn in een grote stad.
In Sint Petersburg kun je overigens wel het beste de rustige stations vermijden.
Explorer
Tsjonge, schitterend zeg!
Bert van Elswijk
Ik ben effe met stomheid geslagen, je moet er van houden, maar wat mooi!
Bijdragen Metro en Tram
Gerelateerde artikelen
