Rome is volgens de huidige definities de eerste metropool ter wereld: de stad had in de Romeinse tijd al meer dan één miljoen inwoners. Na de val van het West-Romeinse Rijk daalde dit aantal naar 50.000, om pas weer in de jaren ’30 van de vorige eeuw de miljoen inwoners te passeren. Zowel de groei van de stad, als de zucht naar modernisatie waren voor Mussolini redenen om in Rome een metro aan te leggen. Zo startte onder zijn regime de bouw van de eerste metrolijn van Termini – het belangrijkste treinstation van de stad – naar het zuidoosten van de stad waar de wereldtentoonstelling in 1942 zou worden gehouden.

Tweede Wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog gooide echter roet in het eten. De wereldtentoonstelling werd nooit gehouden en de bouw van de metro stopte. De al voltooide tunnels in de stad dienden als schuilkelders tijdens bombardementen op Rome. Na de oorlog werd de bouw van lijn B weer hervat en in 1955 opende dan eindelijk de lijn van Termini naar Laurentina.

Metrolijn A

Kort na de opening van de eerste metrolijn werd er gestart met de tweede metrolijn, lijn A. Deze lijn kende bij de bouw veel problemen. De impact op het stedelijk verkeer was met de open bouwputmethode zo groot, dat de werkzaamheden werden stilgelegd. In plaats van ter plekke een tunnel te bouwen, werd uiteindelijk gekozen voor het boren van tunnels. Een nadeel van deze methode was dat de grote tunnelboormachines door trillingen schade toebrachten aan enkele gebouwen, een voordeel van het boren was dat er onder de historische lagen kon worden gegraven. Dit nam niet weg dat het werk regelmatig moest worden stilgelegd, vanwege de bijzondere vondsten die werden gedaan. De opening van het eerste gedeelte van lijn A vond uiteindelijk in 1980 plaats.

Metrolijn C

In de jaren ’90 werd het besluit genomen om een derde metrolijn aan te leggen, lijn C. Het idee was om deze lijn voor het Heilige Jaar in 2000 te openen en de Sint-Pieterbasiliek met de Aartsbasiliek van Sint-Jan van Lateranen met elkaar te verbinden. In 2010 legde de stad na diverse kostenoverschrijdingen de werkzaamheden richting de Sint-Pieterbasiliek stil. Er werd besloten om het oostelijk deel eerst af te bouwen en later opnieuw te kijken naar het traject richting de Sint-Pieter. In 2014 en 2015 werden de eerste delen van metrolijn C geopend. Volgens de huidige planning moet in 2017 de lijn verbonden zijn, waardoor reizigers vanaf de Sint-Pieter alsnog kunnen overstappen op lijn A, bij de Sint-Jan van Lateranen.

Nog niet klaar

De bouw van lijn C is dan alleen nog niet voltooid. Naast het station bij de Sint-Jan van Lateranen, wordt er nog gebouwd aan de stations Colosseum en Amba Aradam/Ipponio die in 2023 moeten openen. Bij dit laatste station is recentelijk een bijzondere vondst gedaan van een complete kazerne van keizer Hadrianus. Deze vergeten kazerne wordt verwerkt als museum in het station. Zo’n oplossing is niet voor elk station weggelegd. Door de vele vondsten bij Largo di Torre Argentina komt hier bijvoorbeeld helemaal geen station. Hoewel de wens blijft om de Sint-Pieter te verbinden met lijn C, lijkt station Piazza Venezia het meest westelijke station te worden van de lijn.

Populair vervoersmiddel

Tegenwoordig wonen in Rome zo’n 3,7 miljoen mensen en is de metro een populair vervoersmiddel. Niet alleen voor de Romeinen zelf, maar ook voor de miljoenen toeristen die Rome jaarlijks bezoeken. Dagelijks maken 907.000 reizigers gebruik van het metronetwerk, waarmee Rome de drukste metro van Italië is.