
Metro’s over de wereld
Dat de interesse van veel volgers zich niet alleen beperkt tot de Nederlandse metro, blijkt uit het aantal reacties op onze buitenlandse uitstapjes. Daarom besteden we in de rubriek ‘Het metrogevoel van’ aandacht aan de metro in buitenlandse metropolen.




Laatste reacties

Dank voor het navragen, Duco! Ik ben benieuwd.

@Lidee, Peter en Michel
Op initiatief van Imagine IC en het Vervoermuseum i.o. wordt in Zuidoost hard gewerkt om de Zilvermeeuw een mooi plekje te kunnen geven in het kader van de viering van 50 jaar Bijlmer. Er loopt hiervoor een haalbaarheidsstudie. Zodra hierover nieuws te melden is, dan laten we dat hier weten. De Zilvermeeuw is intussen gestald op een veilige plek en loopt op dit moment geen verdere beschadigingsrisico’s.

voor zover ik weet is er bij het 40-jarig jubileum van de Amsterdamse metro geen boek verschenen. bij het 30-jarig jubileum is er in de OBA aan het Oosterdok een kleine expositie geweest, met een begeleidend boek(je) “30 jaar Metro, de ontwikkeling van Amsterdam als Metrostad”.
@Michel: de zilvermeeuw, een naam die pas veel later dan 1977 in zwang raakte, is geïnspireerd door de treinstellen van de Hamburger Hochbahn: praktisch hetzelfde uiterlijk, alleen hebben de treinstellen daar maar twee deuren per bak, die ook korter is dan z’n Amsterdamse broertje (zusje?).
En die kachels die zomers niet uit konden? Ik heb meegemaakt dat een metrobestuurder het zelf oploste: met een tangetje de draden doorknippen.

Er is in Rotterdam wel een lekkage geweest. Tunneldeel R10 werd door een grondverschuiving 35 cm omhooggeperst, waardoor lekkage optrad in de verbinding met tunnelstuk R9 en de riviertunnel onder water kwam te staan. Doordat het tunnelstuk enigszins flexibel op de bodem lag bleef de schade beperkt. Dit valt allemaal in voornoemde boek te lezen. Trouwens, de ombouw van de Hoekse Lijn loopt ook niet over rolletjes.

Rotterdam is in alles de eerste. Toen de metro tien jaar geleden 40 jaar bestond is er een boek verschenen met als (niet verrassende) titel: Veertig jaar metro in Rotterdam 1968-2008 met als ondertitel Van kortste metrolijn ter wereld tot regionaal light rail-netwerk.
Is er ook een boekwerk verschenen toen de Amsterdamse metro vorig jaar 40 jaar bestond? Rotterdam heeft nu inderdaad een regionaal light rail-netwerkje, wat je van Amsterdam toch niet echt kunt zeggen.
We kunnen (en mogen) dus nog veel van onze zuiderbuur leren.

@Antje
Bedankt voor de correctie, het is inderdaad gevaren.
De tunnelsdelen voor de Rotterdamse Noord-Zuidlijn zijn in 3 bouwdokken gerealiseerd, maar niet in Barendrecht. Deze zijn in tijdelijke bouwdokken op het Weena, Blaak en eiland Van Brienenoord gebouwd en naar hun plek gevaren. De vaarweg was zodoende ook opgedeeld in 3 delen, wat een tijdelijke hoogwatervoorziening scheelt.
Ook in Amsterdam zijn er in het verleden veel Nederlanders actief geweest als betonvlechters. Bij zowel de Oostlijn als de Ringlijn hebben Nederlandse ijzervlechters gewerkt. Wel was bij de start van de Noord/Zuidlijn een groot tekort aan Nederlandse, maar ook Duitse betonvlechters. Om die reden zijn er ook veel Portugese (vooral nooduitgangen) en Slovaakse ijzervlechters (Rokin, Vijzelgracht, De Pijp) actief geweest. Dit is al lang niet meer een specifiek Nederlandse specialiteit. Het voorbeeld dat u aanhaalt van de Confederation Bridge, daar zat een Nederlandse aannemer (Ballast Nedam) in het consortium. Zo’n partij kijkt in eerste instantie naar zichzelf en lokaal beschikbare mensen.
Uiteindelijk moest er +/-110.000.000 staal in het beton worden verwerkt bij de Noord/Zuidlijn. Vanwege de grote diepe gaat het om grote aantallen. Bij de Noord/Zuidlijn moest ook veel meer staal worden gevlochten als bij de eerste metrolijn in Rotterdam. Zo is bij station Rokin alleen al ongeveer evenveel staal verwerkt als het hele ondergrondse gedeelte van de eerste Rotterdamse metrolijn.
Geen idee overigens van lekkages in het verleden in Rotterdam. De mensen die toen actief waren, zijn allemaal met pensioen. Wel weten we dat bij de meer recente gebouwde metrotunnels/stations in Rotterdam lekkages geweest tijdens de bouwfase, groter overigens dan bij de Vijzelgracht.

@Peter, Lidee, Michel
Ik vraag het na bij mijn collega’s of er nog plannen zijn met de laatste Zilvermeeuw.

In Kopenhagen rijdt min of meer dezelfde volautomatische metro als de nieuwe van Milaan. En deze is inderdaad van Italiaans ontwerp.

@Duco:
2 kleine correcties:
1 – als de sneltram is verdwenen zijn er nog nog 2 typen metro’s, namelijk CAF en Alsthom.
2 – de vervanging van de sneltram is gewoon een stadstram. Hoogwaardig is alleen een metro… toch?

@Duco Vaillant, Metro en Tram: Hear, hear. De M5 kent overigens ook de nodige onvolkomenheden.

@Hans
Ik heb getracht om een realistisch stuk te schrijven over vooral de nieuwe M4 metrolijn. Doordat ik uitvoerig met hun heb gesproken weet ik er ook vrij veel over, zonder dat ik alles uit de media en van een projectwebsite pluk. Zij weten inmiddels ook veel meer over de Noord/Zuidlijn en ze waren blij om te horen dat het bij de Noord/Zuidlijn ook verre van rozengeur en maneschijn was. Dan heb ik over onder andere de planning, budget en problemen die we hebben gehad bij de Vijzelgracht. Meestal hoor je alleen de verhalen van buiten, die een negatiever of juist positiever beeld laten zien. Grensoverschrijdend is het niet ongewoon dat je vooral positieve berichten ziet. Dit terwijl projecten voor een belangrijk deel voor dezelfde soort dilemma’s staan in westerse landen.
Rechtszaken rondom de start van een project werd door de Italiaanse ingenieurs die ik heb gesproken als een typisch Italiaans probleem gezien. Dit is de reden volgens hun dat Italiaanse projecten langzaam van start gaan. Dit betekent niet dat er voor de start niets gebeurt. In Milaan is voor de officiële start van de bouw bij zowel de M5 als de M4 heel wat meer gedaan en gebouwd dan bij de Noord/Zuidlijn in Amsterdam. De bouw van de M5 metro in Milaan is voorspoedig gegaan, maar kende veel minder uitdagingen dan de M4 of de Noord/Zuidlijn die beiden wel door het oude centrum gaan. Dit is overigens niet de enige overeenkomst tussen de M4 en de Noord/Zuidlijn. Bij de M4 wordt ook vlak langs huizen en winkels gebouwd, waarbij er soms maar 1 meter aan stoep over is gebleven.

@Hans Je bent wel een beetje aan het zeuren hoor. Dit lijkt me toch echt gewoon een gezellig artikeltje over de metro van milaan waarin de daar voorgevallen problemen ook even kort genoemd worden zonder enige subway-shaming. Niks om je over op te winden.

Was leuker geweest als jullie aandacht hadden geschonken aan de metrolijn M5 in Milaan. Deze ‘paarse’ lijn is ook nieuw, rijdt volledig zonder bestuurder. De bouw is van start gegaan op 16 juli 2007, eerste deel geopend op 10 februari 2013 en geheel geopend op 14 november 2015. Oftewel in 8 jaar is deze metrloijn gebouwd.
Voor de metrolijn M4 zijn de effectieve werken dus in 2013 gestart.
Geloof niet dat Amsterdam in de positie is kritiek te uiten op de Milanese werken. De start van de daadwerkeljke werken waren in april 2003 en 15 jaar na dato (april 2018) zal de lijn niet af zijn en nog niet in gebruik. Ruim 15 jaar na dato, 22 juli 2018 is de bedoeling.
Durf te wedden dat zoveel vertraging lijn M4 in Milaan niet zal kennen. MEn was aldaar in staat om Metrolijn M4 over een lengte van 15,2 km aan te leggen binnen 8 jaar, terwijl de Noord/Zuidlijn 9,7 km zal omvatten. Nu Amsterdam weer die moet benoemen dat rechtszaken een typisch Italiaans probleem is. Amsterdam maakt het veel bonter! Zowel met de aanleg Noord/Zuidlijn alsmede met de renovatie Oostlijn, whats next, project Amstelveenlijn binnen drie jaar?! Leer van de italianen en Metrolijn M4!!!!!

@Peter
Leuk om te zien!

@Jan Meeuwenberg
Bedankt voor het compliment.
Op zich is het metronetwerk voor zo’n stad niet bijzonder groot, wel effectief. Ze willen graag het metronetwerk verder uitbreiden, maar in de praktijk gaat het erg moeizaam. Zo begonnen ze in 1993 met de bouw van een vierde metrolijn. Vervolgens is het project meerdere malen gestopt en opnieuw opgestart. Nu wordt er gesproken om het eerste deel na 2022 te openen.
Op de hele lange roltrappen zou ik waarschijnlijk ook iets lezen. Vaak ontstaat er bij hele lange roltrappen een moment bij dagelijkse reizigers om te lezen: krantjes, boekjes en mobiele telefoons.

@Piet
Ze zeggen in ieder geval dat hun metro op 100 meter diepte ligt. Maar hoe diep ze exact liggen weten we niet.

Noord-Korea claimt naar hun eigen bevolking toe ook de World Cup van 2014 gewonnen te hebben. ?

Noord korea claimt toch het diepste metrostation te hebben?

Dat zijn nog eens Metronetwerken daar in Kiev, We vinden het al diep daar in Amsterdam maar in Kiev is het andere koek, je bent geneigd om te gaan vergelijken maar Amsterdam is maar een broekje wat de oppervlakte betreft, Amsterdam 219,3km2 en Kiev 839km2 dus dat maakt het verschil, Kiev heeft een Metronetwerk van 70km begrijp ik,dat is ook heftig.
Als je daar gebruik maakt van die lange roltrap dan ben je dus 4min onderweg dan kan je een groot gedeelte van de Metro lezen als ze die daar ook zouden hebben.Als je al die stations wil gaan verkennen daar in Kiev dan heb je daar dagwerk aan.
Dit is weer een interessant verhaal van Metro’s in andere steden we worden nog steeds aangenaam bezig gehouden bedankt daarvoor Duco en natuurlijk ook de anderen.

Ik plaatst mijn verhaal maar bij dit artikel omdat het over internationale metrolijnen gaat.
Ik wist al dat er belangstelling in het buitenland bestaat voor de N/Z-lijn, maar nu las ik dat er ook interesse is voor de Uithoflijn van Utrecht,namelijk bij Het International Railway Journal. Ik dacht ach niets bijzonders dat lijntje van 8 kilometer,zonder echte (bouw) kunstwerken en alles bovengronds, niets bijzonders,maar ik heb het blijkbaar mis.

Over de aardbeving bestendigheid weet ik helaas niets te melden.
Het water in de tunnels lijkt geen groot probleem te zijn. De Canada line is tegen een steile helling gebouwd en de eerder genoemde fontein heb ik gezien vlak bij een hoger gelegen station. Het water stroomt in de tunnel de berg af.

@Frank
Geen idee eigenlijk. Wellicht dat Marcel daar meer over weet.

@Marcel
Bedankt voor uw ervaringen uit Vancouver. Gelukkig hebben wij geen waterstromen die tussen de betonnen tunneldelen komen, dan zouden wij een gigantisch probleem hebben.

Zie hier

Is het metronet eigenlijk aardbevingsbestendig aangelegd?
Ik weet dat de bruggen naar Vancouver centrum onlangs verstevigd zijn (of ze zijn er nog mee bezig).
Het is pas vrij recent bekend geworden dat er een enorme aardbeving (a la de zeebeving bij Indonesië) aan zit te komen binnen de komende 50 jaar een stuk uit de kust van Vancouver Island (Cascadia breuk)

Ik woon in Vancouver en heb de laatste maanden veel gereisd met de skytrain. Zo noemen ze het hele stelsel dus nog steeds ondanks dat een groot gedeelte ondergronds is. Ik heb ook een bijeenkomst bijgewoond waar weer een nieuwe uitbreiding werd voorgesteld.
De metro’s zijn uitzonderlijk kort, minder dan 50 meter en rijden met hoge frequentie. Het is erg leuk om voorin te zitten. Doordat er geen machinist is, zit daar gewoon een raam waardoor je de tunnels in kunt kijken.
Op dagen dat het hard regent zie je echt fonteinen van water tussen de betonnen delen van de boortunnels, die er net zo uit zien als bij de noordzuidlijn , door spuiten.
Mijn ervaring is dat de skytrain erg betrouwbaar is.
Groeten uit Vancouver, marcel

@n-evo
De camera’s worden zeker gebruikt en ingezet om dit soort mensen direct op te pakken, te gebruiken voor opsporing en bewijsmateriaal. Neemt niet weg dat het in de praktijk erg lastig is om vooral een harde kern (vaak internationaal actief) die de meeste schade aanricht aan te pakken.

En dan te bedenken dat er overal camera’s hangen. Wordt daar niks mee gedaan voor dit soort dingen?

@n-evo
Zeker! Het probleem van graffiti op de metro doet zich overigens zeker niet alleen voor op de opstelterreinen, maar ook tijdens normale ritten in de periode dat de metro stopt bij een station.

@Duco Het blijft jammer dat bepaalde lui zich geroepen voelen voertuigen op deze manier toe te takelen. Wat mij betreft mag daar veel harder tegen opgereden worden. Laat ze als taakstraf meewerken hun eigen troep op te ruimen. In herkenbare hesjes op de metrostations. Het blijft mij trouwens verbazen hoe makkelijk het kennelijk is grote stukken metro onder te spuiten ondanks dat hier aangegeven wordt dat de opstelterreinen goed bewaakt zijn.

@n-evo
Mijn eigen ervaring is bij Londen dan waarschijnlijk anders, maar wellicht heb ik het recentelijk minder goed getroffen. Mijn collega’s spreken veel met andere vervoerders in het buitenland en in de westerse landen kennen we allemaal in meer of mindere mate dezelfde problematiek rondom graffiti. Vanuit die gesprekken maken we op dat Amsterdam niet uit de pas loopt. Uiteraard kan het altijd beter. Wel een typisch Amsterdam probleem is het krassen op de ramen. Dit is sinds de introductie van de M5 sterk afgenomen.

@Duco Eerlijk gezegd lijkt het hier in Amsterdam de laatste tijd juist weer toenemen de hoeveelheid graffiti. In steden als Kopenhagen en Stockholm zijn de metro’s brandschoon en zelfs in Londen zag ik het, helemaal voor zo’n grote stad, weinig. Dat zijn dat wat mij betreft interessantere steden om naar te kijken i.p.v. Rome en New York waar onderhoud in het algemeen wordt beperkt tot het absoluut nodige.

@n-evo
Zeker niet. Maar aangezien wij zelf en anderen met een kritisch blik kijken naar onze metro, is het best interessant om het wat kritischer te vergelijken met andere plekken. Nu is graffiti in Rome wel heel extreem, maar het is in veel steden in Europa en de VS een probleem. Daar is Amsterdam volgens mij niet (meer) bijzonder in. Een ander voorbeeld waar ik vooral benieuwd naar was in Rome, zijn de ventilatieroosters en rookwarmteafvoerkanalen. Deze zijn nergens (zover ik weet) te vinden op een foto. Ook van andere steden zijn dit soort dingen bijna niet te vinden met uitzondering van New York vanwege Marilyn Monroe met haar opwaaiende jurk.

@Jan Meeuwenberg
Bijna altijd wordt een tunnelboormachine (TBM) speciaal voor een project gebouwd. De diameter wordt gebepaald door de ruimte die de metro’s (in dit geval twee metro’s langs elkaar) nodig hebben en eventuele voorzieningen en eventuele vluchtroutes. Hoe kleiner een tunnelboormachine, hoe fijner. Hoe kleiner een TBM, hoe minder grond je hoeft weg te graven. Daarnaast heb je minder beton en staal nodig en zijn er minder risico’s bij een kleine tunnelboormachine (om die reden hebben wij gekozen voor twee kleine ipv één grote TBM). De tunnels en de tunnelboormachines van de Noord/Zuidlijn zijn ook zo klein mogelijk gedimensioneerd, maar hebben een 6 cm grotere diameter dan achteraf noodzakelijk. Oorspronkelijk was de gedachte dat er nog een brandwerende laag (van ongeveer 3 cm dik) op de tunnelwand zou moeten komen. Uiteindelijk hebben we gebruik gemaakt van polypropyleenvezels in plaats van spuitbeton.

@Frans De spoorbreedte heeft niet zo veel te maken met het gevraagde profiel van vrije ruimte. Dat wordt veel meer bepaald door de afmetingen van de bak, zowel breedte als hoogte maar ook de lengte. Verder speelt ook de ruimte mee die door het hele samenspel van wiel tot bak gegeven wordt. Kort en goed: de maat van de TBM is veel meer bepaald door de grote maat van de metrostellen en het willen toepassen van dubbelspoor in één geboorde tunnel.
De spoorwijdte is overigens bij echte spoorsystemen (dus geen stadstrams) wel bepalend voor twee belangrijke zaken.
1. Hoe breder het spoor des te ruimer moeten de bogen gelegd worden.
2. Hoe smaller het spoor, des te instabieler is de beweging van een wielstel binnen dit spoor, de zogenaamde vetergang.
Overigens is in Zuid Afrika in 1980 een snelheidsrecord op smalspoor (1067 mm = Kaaps spoor) gevestigd. Er is toen 245 km/h gereden, oa met zogenaamde kruisanker- (Scheffel) draaistellen.
De praktijk is vandaag de dag dat het overgrote merendeel van nieuwe spoor- en metrosystemen gebouwd worden met het welbekende normaalspoor. Dit heeft grote commerciële voordelen.

Brazilië heeft de Ierse spoorbreedte van 1600 mm.

@Jan.Meeuwenberg
De spoorbreedte in mijn heinnering groter dan de Normaalspoorbreedte van 1,435 M. die bij ons in NL. wordt toegepast. Ik schat de Br. breedte inop c.a. 1,75 M. Tel hier de ‘overbouw’ van het metrorijtuig en de wanddikte van de tunnelbuis bij op en je zit al in de buurt van de doorsnede van de TBM-boorkop.

@Eric: Inderdaad — ik leefde op te grote voet. Geen idee wat ik gedaan heb, maar er blijft weinig over van het voetenwerk.

@trolly
36 voet? 37,56562 om precies te zijn?

Leuk verhaal. Vraag me nu wel af wat jullie eigenlijk met de bromelia’s die in de weg stonden hebben gedaan ?
@Jan.Meeuwenberg: 11,45 m is 36 voet. In een twaalftallig maatstelsel eigenlijk best een logische maat. Zomaar van 11,45 naar 12 afronden klinkt overigens eenvoudig, maar levert genoeg grond om — wanneer je dat terugrekent in olifanten — een aardig regenwoud te vullen. Ik zie ze daar al rondstampen.

@paul
Moskou is in de meeste opzichten inderdaad indrukwekkender. Inderdaad mooi dat ze een standaard tarief hebben ongeacht de afstand. Kort reizen zal je daar overigens niet zo snel. Afgezien dat je al snel zo’n 3-4 minuten moet rekenen om naar beneden te gaan per station, is de gemiddelde afstand van station tot station met ruim 1,8 km ook vrij lang. Van de top 40 drukste metronetwerken, heeft alleen Hong Kong langere halte-afstanden met ruim 2 km. Ter vergelijking in Amsterdam is dat 1,1 km (exclusief Amstelveenlijn), Rotterdam 1,3 km en Parijs 600 meter.

@Bert van Elswijk
Inderdaad is het wel een kwestie van smaak, maar ook ik vind het mooi. 🙂

Het is natuurlijk prachtig maar wel erg overdreven lux ( over kunst gesproken) , ik denk niet dat ze daar last hebben van het onder kalken met graffiti en last hebben van zwerfvuil, ik denk dat daar een andere mentaliteit voor nodig is om zo’n station te verdienen (in Nederland) het station Avtovo is toch net een paleis, en wat een belachelijk lange roltrap dan is de langste roltrap in Nederland bij de Vijzelgracht een dwerg.

Het is een erg mooi netwerk, maar persoonlijk vond ik de metro van Moskou indrukwekkender. De paleisachtige stations die alle een geheel andere sfeer en thema hebben zijn uniek in de wereld. Daarbij komt dat er weinig vandalisme is.
Nog mooier is de prijs: 50 eurocent per rit ongeacht de afstand die je aflegt. Die afstand kan best fors zijn in een grote stad.
In Sint Petersburg kun je overigens wel het beste de rustige stations vermijden.

Tsjonge, schitterend zeg!

Ik ben effe met stomheid geslagen, je moet er van houden, maar wat mooi!